بسم الله الرحمان الرحیم .

‍[ یادداشت بیست و پنجم ]

شب قدر کدام شب از شب‌های ماه مبارک رمضان است ؟

عرف و عادت ما این است که شب‌های نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم را به نام شب قدر ، بیدار می‌نشینیم و به دعا و ... می‌پردازیم . اما واقعاً شب قدر چه شبی است ؟

روایات شب قدر چند دسته است . به گمان برخی ،‌ روایات ، هر سه‌ی این شب‌ها را شب قدر دانسته است .

دسته‌ای از روایات ،‌ شب قدر را در دهه‌ی آخر ماه مبارک رمضان گفته‌ است .

برخی دیگر از روایات ، شب قدر را یکی از دو شب بیست و یکم و بیست و سوم معرفی کرده‌ است .

بخشی دیگر از روایات ، شب بیست وسوم را شب قدر دانسته است .

روایتی هم شب بیست و هفتم را شب قدر اعلام کرده است .

در جمع بندی این چند دسته از روایات ،‌ سخنانی متفاوت گفته شده است که اینک قصد توضیح آن‌ها را ندارم ؛ زیرا ، سودی در آن‌ها نمی‌بینم .

آن‌چه مورد اتفاق بزرگان از فقیهان و عارفان شیعه است ،‌ این است که شب بیست و سوم ،‌ یقیناً ، شب قدر است . در این باره شاید حدود پنجاه روایت صحیح و حَسَن و مُرسَل ، وجود دارد .

افزون بر این روایات ،‌ مکاشفات عارفان بزرگ و عالمان شب‌زنده دار ، نشان می‌دهد که شب قدر ،‌شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان است .

در این‌جا مناسب است بخشی از نوشته‌ی عارف کامل سید ابن طاووس ،‌ سلام الله علیه ، را از کتاب شریف اقبال ایشان نقل کنم :

احادیث [ صادرشده در باره‌ی شب قدر ] ، صراحت  در این معنا دارد که شب بیست و سوم ماه رمضان ،‌ یقیناً ،‌ شب قدر است .

1 ـ سفیان بن سمط می‌گوید : به امام صادق ، علیه السلام ،‌ عرض کردم : « به صورت مشخص ، شب قدر را برای من بیان فرمایید . » . فرمود : « شب بیست و سوم . » .

2 ـ نیز عبدالواحد بن مختار انصاری می‌گوید : از امام باقر ، علیه السلام ،‌ در باره‌ی شب قدر پرسیدم . فرمود : « به خدا سوگند ! به تو خبر می‌دهم و از تو پنهان نمی‌کنم . شب قدر اولین شب از از هفت شب آخر ماه رمضان است . » . ...

در جزء سوم کتاب جـامـع محـمـد بن حسـن قمـی ،‌ در ذیـل این حدیث ،‌ دیـدم کـه زراره گفته است : « مقصود از این ماه ،‌ ماه بیست و نه روزه است . » .

3 ـ در روایت دیگر ، از پیامبر اکرم ، صلی الله علیه و آله ، آمده است : « شب قدر ،‌ شب بیست و سوم ماه رمضان است . » .

جناب سید ابن طاووس ،‌ رضوان الله علیه ،‌ سپس به حدیث عبدالرحمان ابن انیس انصاری جُهَنّی اشاره کرده است . او ، فردی بود که در خارج از مدینه زنده‌گی می‌کرد . از این رو نمی‌توانست هر شب ماه مبارک رمضان به مدینه بیاید . از پیامبر ، صلی الله علیه وآله ، می‌خواهد شب قدر را به او بگوید تا او در آن شب به مدینه بیاید . حضرت هم در گوش او چیزی می‌گوید . از آن به بعد ،‌ جناب جهنی ، تنها در شب بیست و سوم ،‌ به مدینه می‌آمد .

این مطالب را نوشتم تا خطای گوینده‌ای را که می‌گوید : « شب قدر پنهان است . »‌ ، آشکار شود و توی خواننده‌ی این مطلب هم آستین همت را بالا بزنی ، و قدر شب قدر را بدانی و از دعای خیر خودت مرا هم فراموش نکنی .

تذکر ـ نیکو است که در دهه‌ی پایانی ماه مبارک رمضان ، روزه‌دار ، این شب‌ها را بیدار بماند و از ایزد تبارک و تعالی ، غفران‌اش را بخواهد .

در دعاهایمان ، درگذشته‌گان‌مان و آینده‌گان‌مان را از دعای خیر خویش فراموش نکنیم .